Uproszczony sposób legalizacji pobytu, prawo do podejmowania pracy, zatrudnienie na podstawie powiadomienia w urzędzie pracy, uproszczona rejestracja w urzędzie pracy – to główne założenia specustawy z 12 marca o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
Ustawa otwiera polski rynek pracy dla obywateli Ukrainy. Nowe przepisy regulują m.in. kwestie związane z legalnością pobytu ukraińskich uchodźców w Polsce, udzielaną im pomocą i dostępem do rynku pracy. Rozwiązania ujęte w ustawie będą obowiązywać z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 roku.
Dostęp do rynku pracy
Nowe regulacje pozwalają każdemu obywatelowi Ukrainy, który wjechał do Polski od 24 lutego br., na legalny pobyt w naszym kraju przez 18 miesięcy. Wprowadzono również szereg rozwiązań umożliwiających swobodny dostęp do polskiego rynku pracy.
Główne założenia ustawy w tym zakresie:
- Obywatel Ukrainy, który korzysta ze specjalnych uprawnień od 24 lutego br. oraz każdy obywatel Ukrainy, który aktualnie przebywa legalnie w Polsce, może podjąć legalnie pracę u każdego pracodawcy w Polsce bez żadnych dodatkowych formalności.
- Pracodawca ma obowiązek zgłosić podjęcie pracy przez obywatela Ukrainy korzystającego ze swobodnego dostępu do rynku pracy do powiatowego urzędu pracy poprzez system elektroniczny praca.gov.pl w ciągu 14 dni od podjęcia pracy.
- Każdy obywatel Ukrainy, który przebywa legalnie w Polsce, może zarejestrować się w urzędzie pracy jako bezrobotny lub poszukujący pracy na takich samych zasadach jak obywatel Polski. Rejestrować się będą mogły również osoby starsze, tj. kobiety powyżej 60. roku życia i mężczyźni powyżej 65. roku życia.
- Do rejestracji w urzędzie pracy nie będzie wymagany nr PESEL, wystarczy paszport lub dowód osobisty lub zaświadczenie Straży Granicznej albo urzędu gminy.
- Obywatele Ukrainy będą mogli korzystać z usług rynku pracy tak jak Polacy, w szczególności będą mogli korzystać z pośrednictwa pracy, doradztwa i poradnictwa zawodowego oraz szkoleń.
- Obywatele Ukrainy będą mogli podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Jedynym warunkiem będzie uzyskanie numeru PESEL.
Inne ważne regulacje ujęte w ustawie
Specustawa reguluje też kwestie dotyczące opieki zdrowotnej oraz świadczeń rodzinnych dla obywateli Ukrainy. Zakłada również utworzenie specjalnego Funduszu Pomocy, z którego środki będą przeznaczone na finansowanie lub dofinansowanie zadań związanych z pomocą udzielaną obywatelom Ukrainy.
Dzięki nowym regulacjom osobom i podmiotom, które zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną, wypłacane będą świadczenia pieniężne w kwocie 40 zł dziennie, czyli ok. 1200 zł miesięcznie. Środki będą wypłacane maksymalnie przez 60 dni. Pomoc finansowa będzie przysługiwała też uchodźcom z Ukrainy. Zgodnie z ustawą, dostaną oni jednorazowo 300 zł na osobę.